Μορφές
Όταν ο στραβισμός είναι φανερός χωρίς την εφαρμογή κάποιας δοκιμασίας τότε ονομάζεται έκδηλος στραβισμός ή ετεροτροπία, ενώ όταν φανερώνεται μετά από κάποια δοκιμασία (αυτή προκαλεί αποσύνδεση των δύο ματιών) ονομάζεται λανθάνων στραβισμός ή ετεροφοβία.

Ανάλογα με την κατεύθυνση που είναι στραμμένο το μάτι που παρεκκλίνει οι στραβισμοί διακρίνονται σε:
1. Συγκλίνοντα στραβισμό (εσωτροπία ή εσωφορία) όταν το μάτι που στραβίζει βρίσκεται προς τα μέσα.
2. Αποκλίνοντα στραβισμό (εξωτροπία ή εξωφορία) όταν το μάτι που στραβίζει βρίσκεται προς έξω.
3. Κάθετο στραβισμό (ανωτροπία - υποτροπία ή ανωφορία - υποφορία) όταν το μάτι που στραβίζει κατευθύνεται προς τα πάνω ή κάτω αντίστοιχα.

Φυσικά είναι δυνατόν να διαγνωσθεί μορφή στραβισμού στην οποία να συνυπάρχουν συνδυασμοί των παραπάνω καταστάσεων.

Ειδική μορφή στραβισμού είναι ο ψευδοστραβισμός ο οποίος εμφανίζεται κυρίως σε μικρά παιδιά. Στην κατάσταση αυτή, ενώ φαινομενικά δίνεται η εντύπωση ότι υπάρχει στραβισμός στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμιά διαταραχή. Οφείλεται συνήθως στον επίκανθο (μία πτυχή του δέρματος στην έσω γωνία μεταξύ των δύο βλεφάρων που καλύπτει τμήμα του βολβού) και δίνει εντύπωση συγκλίνοντα στραβισμού.

Ανάλογα με το αίτιο, διακρίνουμε τον στραβισμό σε 2 βασικές κατηγορίες, τον συνεκτικό και τον παραλυτικό στραβισμό.

Συνεκτικός στραβισμός
Μπορεί να είναι συγγενής (εκ γενετής) ή να οφείλεται σε κάποια διαπλαστική ανωμαλία ή ανωμαλίες των μυών του βολβού. Εμφανίζεται από τα πρώτα χρόνια της ζωής, δεν προκαλεί διπλωπία, ο βαθμός του στραβισμού είναι ίδιος σε όλες τις βλεμματικές θέσεις και μπορεί να προκαλέσει διαφόρων βαθμών διαταραχές στην όραση (αμβλυωπία, παθολογική διόφθαλμη και στερεοσκοπική όραση).

Παραλυτικός στραβισμός
Εμφανίζεται σε κάθε ηλικία και μπορεί να οφείλεται σε διάφορες παθήσεις του εγκεφάλου και των οφθαλμοκινητικών νεύρων (φλεγμονές, ισχαιμία, αιμορραγία, τραύμα, όγκοι, απλασίες). Υπάρχει σχεδόν πάντα διπλωπία και η γωνία του στραβισμού μεταβάλλεται στις διάφορες βλεμματικές θέσεις.

Αντιμετώπιση
Η θεραπεία του συνεκτικού στραβισμού είναι ανάλογη με τα ευρήματα που προκύπτουν από την οφθαλμολογική εξέταση και μπορεί να περιλαμβάνει:

- Χορήγηση γυαλιών για διόρθωση τυχόν διαπλαστικής ανωμαλίας.
- Περιοδική κάλυψη του υγιούς ματιού με σκοπό την πρόληψη της αμβλυωπίας.
- Εφαρμογή ειδικών ασκήσεων με σκοπό την ενίσχυση της διόφθαλμης όρασης.
- Χειρουργική θεραπεία εφόσον οι άλλες μορφές θεραπείας αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τον στραβισμό. Σε αυτή γίνεται επέμβαση στους εξωφθάλμιους μύες (4 ορθοί και 2 λοξοί μύες) ώστε το μάτι που παρεκκλίνει να μπορεί να στρέφεται μαζί με τον άλλο οφθαλμό προς το σημείο προσήλωσης. πολλές φορές μπορεί να χρειαστεί και δεύτερη διορθωτική επέμβαση ώστε να αντιμετωπιστεί τυχόν υπολειπόμενο ποσό στραβισμού. Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς μπορεί να γίνει τοπική ή γενική αναισθησία.

Η θεραπεία του παραλυτικού στραβισμού είναι κατ' αρχήν αιτιολογική προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε το αίτιο που προκάλεσε τον στραβισμό (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης). Στην συνέχεια και εφόσον περιμένουμε τουλάχιστον 6 μήνες μέχρι να σταθεροποιηθεί ο στραβισμός, επεμβαίνουμε χειρουργικά. Όταν δεν είναι δυνατή η χειρουργική επέμβαση μπορεί η διπλωπία που υπάρχει να αντιμετωπισθεί είτε με την κάλυψη του ενός ματιού είτε με την χρήση ειδικών πρισματικών γυαλιών.

Σκοπός κάθε εγχείρησης στραβισμού είναι να εξασφαλίσει ορθοφορία στην πρωτεύουσα θέση και φυσιολογική κινητικότητα των ματιών. Αυτό επιδιώκεται για δύο λόγους: α) για να αποκαταστήσει την εμφάνιση του ασθενούς (αισθητικός) και β) για να αποκαταστήσει φυσιολογική διόφθαλμη όραση.

Συγγραφέας: Σάββας Σπίνος, Οφθαλμίατρος

Πηγή: http://www.care.gr/post/802/stravismos